Διδακτική του Σ.Ε.Π. στο Επαγγελματικό Λύκειο: Μεθοδολογία, Ιδιαιτερότητες και Προβλήματα

Εισήγηση στο σεμινάριο επιμόρφωσης καθηγητών Σ.Ε.Π. "Η εφαρμογή του Σ.Ε.Π.: Θεωρία και Πράξη", Ελευσίνα, 7-12-2010

Περίληψη εισήγησης

Τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) έχουν θεσμοθετηθεί από την Πολιτεία ως σχολεία που παρέχουν ταυτόχρονα Γενική Παιδεία και εξειδικευμένη μόρφωση. Παρά τις αρκετές δομικές και λειτουργικές διαφορές με τους άλλους τύπους σχολείων, η θέση μας είναι ότι η εφαρμογή του Σ.Ε.Π. στα σχολεία αυτά έχει ως κλάδος της Συμβουλευτικής Επιστήμης κοινές αρχές και στόχους με την εφαρμογή στα λοιπά σχολεία με περιορισμένες διαφοροποιήσεις στη διδακτική μεθοδολογία. Φυσικά θα πρέπει να περιλαμβάνει συζητήσεις και δραστηριότητες με βάση τους κλασικούς στόχους του Σ.Ε.Π., την αυτογνωσία, την πληροφόρηση, τη λήψη αποφάσεων και βέβαια με ενεργό συμμετοχή των μαθητών τη διερεύνηση του κόσμου της εργασίας με έρευνες και μελέτες για επαγγέλματα, τήρηση portfolio, ασκήσεις προσομοίωσης, επισκέψεις σε χώρους εργασίας κ.λπ.

Η μεγαλύτερη συμβολή όμως των εκπαιδευτικών θα είναι να αξιοποιήσουν τη Συμβουλευτική Επιστήμη στην παροχή υποστήριξης στους έφηβους μαθητές μας για την ολοκληρωμένη ψυχική και πνευματική τους ανάπτυξη. Με την ισχυροποίηση της προσωπικότητάς τους θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα ποικίλα προβλήματά τους ώστε να κάνουν επιτυχημένες προσωπικές και επαγγελματικές επιλογές. Αυτό ισχύει για όλους τους μαθητές και περισσότερο ακόμη στα παιδιά των ΕΠΑ.Λ. λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων και προβλημάτων.

Λόγω της κοινωνικής τους κατάστασης (συχνά οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα, δυσχερείς συνθήκες διαβίωσης, ανάγκη για εργασία, παιδιά μεταναστών κ.λπ.) οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. βιώνουν διακρίσεις και αδικίες που τους οδηγούν σε απογοήτευση και γενικευμένη απαξίωση των θεσμών. Επίσης οι μαθητές αυτοί, λόγω του πρώιμου στιγματισμού τους στο Γυμνάσιο ως αδύναμοι και ικανοί μόνο για τεχνίτες, αποκτούν χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν βάζουν υψηλούς και μακροπρόθεσμους στόχους και απαξιώνουν πλήρως την εκπαιδευτική διαδικασία που οδηγεί σε σχολική αποτυχία, μη συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις, προβλήματα συμπεριφοράς μέσα και έξω από το σχολείο, παραμέληση της ψυχικής και σωματικής τους υγείας, σχολική διαρροή κ.λπ.

Ως εκπαιδευτικοί λοιπόν στα ΕΠΑ.Λ. θα πρέπει να αναπτύσσουμε συμβουλευτικές δεξιότητες (ενσυναίσθηση, γνησιότητα, άνευ όρων αποδοχή των μαθητών), να εφαρμόζουμε τεχνικές ομαδικής και ατομικής συμβουλευτικής και να χρησιμοποιούμε ως εργαλείο πνευματικής ωρίμασης την καθημερινή συζήτηση για θέματα που προάγουν την κριτική σκέψη και επικοινωνία (περιβάλλον, θρησκεία, πολιτική, οικονομική και κοινωνική επικαιρότητα, διαπολιτισμική επικοινωνία κ.ά.). Με την κατανόηση από τους μαθητές, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, της ανάγκης συνειδητής προσπάθειας για γενική μόρφωση και παραπέρα σπουδές (Η/Υ, ξένες γλώσσες, Τ.Ε.Ι., Α.Ε.Ι. κ.ά.) θα συμβάλουμε στην αντιστροφή του κλίματος στερεότυπων και προκαταλήψεων που χτίζει επιμελώς η κοινωνία διακρίσεων που ζούμε και οι μαθητές μας θα βοηθηθούν στην πορεία προς την προσωπική και επαγγελματική τους επιτυχία μετά το σχολείο.

(Η εισήγηση υπάρχει στο http://users.sch.gr/gestamos/paidag_symvoul.htm )