Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2009

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΔΙΔΑΞΕΙ ΚΑΝΕΙΣ;

Το κείμενο αποτελούσε σχόλιο σε ανάρτηση αλλά δεν την παραθέτω, αν θέλει ο συντάκτης της ας με εξουσιοδοτήσει να το κάνω (ευχαρίστως). Απλώς γράφω μερικές δικές μου σκέψεις.

Εμείς ως εκπαιδευτικοί διδάσκουμε κάποια μαθήματα, ο καθένας ανάλογα με τις σπουδές του. Και εκεί, στην τάξη συχνά δυσκολευόμαστε, απογοητευόμαστε, οι στόχοι μας δεν εκπληρώνονται, οι μαθητές μας αδιαφορούν για τα μαθήματα που εμείς με τόσο κόπο σπουδάσαμε ... Και μπορεί να φθάσουμε να πούμε ότι ΔΕΝ μπορούμε να διδάξουμε π.χ. το τάδε μάθημα !!!

Ας δούμε παραέξω...
Στη σημερινή εποχή, το βασικό αποτέλεσμα της επιστημονικής προόδου είναι η τεχνολογία που κατ’ επίφαση βελτίωσε την ποιότητα ζωής και αύξησε το προσδόκιμο επιβίωσης για μικρό μόνο ποσοστό του πληθυσμού και έθεσε τις βάσεις για την ταχύτερη καταστροφή του πλανήτη, πολύ πριν από τα αναπόφευκτα κοσμικά φαινόμενα που θα τον αφάνιζαν σε μερικά εκατομμύρια χρόνια. Για την πνευματική και ηθική έκπτωση σε πολλούς τομείς, έχω γράψει επίσης αλλού (βλ. π.χ. σε άλλες αναρτήσεις με θέμα τη Γενική Παιδεία).

Με τόσα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου, ίσως σήμερα το ζήτημα δεν είναι αν μπορεί κανείς να διδάξει κάποιο συγκεκριμένο μάθημα. Ή αν μπορεί να διδάξει οτιδήποτε. Αλλά γιατί να διδάξει; Αν απαντηθεί το ζήτημα, σίγουρα όλα τα «μαθήματα» μπορούν να διδαχτούν σε ένα βαθμό. Μια άποψη είναι ότι δεν διδάσκω το χ ή ψ μάθημα για να μάθει ο μαθητής ένα υποσύνολο του χ ή ψ, αλλά για να παρωθηθεί ο μαθητής να σκεφτεί, να κρίνει, να μιλήσει, να διαφωνήσει, να ενδιαφερθεί, να βαρεθεί, να νιώσει μέλος της ομάδας, να νιώσει αδύνατος, να νιώσει δυνατός, να μάθει να εφαρμόζει κανόνες, να φτιάχνει κανόνες, να συνεργαστεί, να εκτιμήσει τον άλλο και τον εαυτό, να βοηθήσει, να βοηθηθεί, να επικοινωνήσει, να δυσκολευτεί, να «απορήσει», να ξεφύγει, να αλλάξει, να βελτιωθεί, να δυναμώσει, να προχωρήσει. Και ας μη μάθει το «μάθημα». Ας πάρει δηλαδή μια γεύση από την ζωή, με αφορμή το «μάθημα». Ώστε όταν βρεθεί μόνος εκεί έξω αργότερα, να μπορεί να σταθεί, να ανακαλέσει εμπειρίες και να μετρηθεί με τη δυσκολία. Αν δεν έχει διδαχτεί, είναι πιο δύσκολο.

Μια πιο διαφορετική προσέγγιση για την ανάγκη διδασκαλίας μπορεί να βρεθεί στο http://gst2008.blogspot.com/2009/05/blog-post_31.html για τη ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΟΙΤΗΣΗ στα κεφάλαια
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΟΙΤΗΣΗ; και
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ αλλά και σε πολλά άλλα σημεία σ' αυτό το blog ....

Και μετά, το μεγάλο ερώτημα είναι, το νοητικό κέρδος του κάθε ανθρώπου, θα μεταφρασθεί αυτόματα σε κέρδος για την ανθρωπότητα; Δυστυχώς, αυτό δεν είναι εξασφαλισμένο. Είναι όμως πιθανότερο να συμβεί εφόσον το ήθος του δασκάλου έχει επιδράσει στο μαθητή και αυτό θα έχει συμβεί αν αυτό φάνηκε, δοκιμάστηκε, κρίθηκε και πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις μέσα στην τάξη. Μεγάλο φορτίο λοιπόν και σε μας. Καμιά φορά, στεναχωριόμαστε, αγανακτούμε ίσως γιατί οι μαθητές δεν διαβάζουν, δεν απομνημονεύουν, δεν γράφουν καλά στα διαγωνίσματα, φεύγουν από το μάθημα. Σίγουρα η απάντηση είναι ότι λείπουν τα κίνητρα για μάθηση για χίλιους δυο λόγους, αλλά αν θεωρήσουμε ότι οι παραπάνω λόγοι διδασκαλίας είναι σημαντικότεροι, αν δούμε το «μάθημα» σαν μέρος του αληθινού μαθήματος τότε θα απαλύνουμε λίγο την ψυχή μας από το φορτίο της απογοήτευσης και θα δούμε ότι αξίζει και πρέπει να διδάξουμε. Κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Οποιοδήποτε μάθημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: