Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ και ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Επανυποβάλλω παλιότερη πρότασή μου ενόψει της σχεδιαζόμενης βελτίωσης των προγραμμάτων σπουδών στο Γυμνάσιο και Λύκειο.

Διδασκαλία «AΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» ΚΑΙ «ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ» σε όλους τους μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων ως βασικά μαθήματα Γενικής Παιδείας.

Σε εισαγωγικό μάθημα στη Βιολογία (μάθημα επιλογής) ρώτησα μαθητές της Γ’ Λυκείου απλές ερωτήσεις για το A.I.D.S. και την Ηπατίτιδα (τι είναι, πως μεταδίδονται και πως μπορούμε να προστατευτούμε). Ενδεικτικά επίσης στα διαλείμματα ρώτησα και άλλους μαθητές του σχολείου μου, του 1ου Επαγγελματικού Λυκείου Άνω Λιοσίων. Ως απαντήσεις εισέπραξα είτε σιωπή, είτε επιπόλαιες απόψεις ότι έχουμε κάνει εμβόλια κ.ά. και ελάχιστοι μαθητές έδωσαν μια πιο σωστή (αλλά ελλιπή) απάντηση από αυτά που είχαν ακούσει στην τηλεόραση ή από το περιβάλλον τους. Ενθαρρύνω τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς να κάνουν το ίδιο, δειγματοληπτικά για να διαπιστώσουν την ανεπαρκή πληροφόρηση των μαθητών μας για τόσο σοβαρά ζητήματα, που όμως μπορεί να αποβούν επικίνδυνα για την ίδια τους τη ζωή. Ρωτήστε ενδεικτικά 100 νέους (μαθητές Λυκείου ή νέους που αποφοίτησαν ήδη): «Τι θα κάνετε αν δείτε ένα συνάνθρωπό σας αναίσθητο στο δρόμο;» ή «Σε τι βλάπτει η παχυσαρκία τον άνθρωπο;» ή «Πως θα αποφύγετε το διαβήτη; Το A.I.D.S.; Την ηπατίτιδα;» Οι τραγελαφικές απαντήσεις (δικαιολογημένα λόγω έλλειψης σχετικής εκπαίδευσης) θα σας κάνουν να σκεφτείτε σοβαρά για τη χρησιμότητα των μαθημάτων «AΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» ΚΑΙ «ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ» σε ΟΛΟΥΣ τους μαθητές.

Θα το πω ευθέως. Πέραν από τους κινδύνους μακροχρόνιας βλάβης της υγείας τους από ανθυγιεινές συμπεριφορές (κάπνισμα, χρήση ουσιών, κακή διατροφή, μη άσκηση κ.ά.), ΟΙ ΝΕΟΙ AΝΘΡΩΠΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ να προσβληθούν από A.I.D.S. και Ηπατίτιδα κατά τη διάρκεια των πρώτων σεξουαλικών τους επαφών. Γιατί δεν διδάχθηκαν ως μαθητές επαρκώς στο σχολείο πώς να προστατευθούν. Δεν υπήρξε στο ωρολόγιο πρόγραμμα ούτε του Γυμνασίου, ούτε του Λυκείου έστω και μια ώρα για την «ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ» σαν ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Βέβαια γίνονται αρκετά προγράμματα Αγωγής Υγείας, αλλά θα δείτε αμέσως παρακάτω ότι αυτά ΠΟΤΕ δεν επαρκούν.

Αγαπητοί συνάδελφοι, η ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ για ΟΛΟΥΣ τους μαθητές ΟΛΩΝ των σχολείων αποτελεί βασική συνιστώσα της Γενικής Παιδείας και επομένως είναι υποχρέωση του Σχολείου να την παρέχει συμβάλλοντας στην προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση των μαθητών. Η διδασκαλία της προστασίας της σωματικής και ψυχικής υγείας ήταν βασική συνιστώσα της Γενικής Παιδείας των αρχαίων Ελλήνων, θυμηθείτε το «Νους υγιής εν σώματι υγιεί».

Η ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ σχετίζεται άμεσα με τη στάση ζωής που θα αναπτύξουν οι έφηβοι απέναντι στην υγιεινή διατροφή, τον αθλητισμό, το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, τα άτομα με αναπηρίες, τα πυρηνικά, την προστασία του περιβάλλοντος, την εθελοντική αιμοδοσία κ.λπ. Το βιωματικό μάθημα θα δώσει την ευκαιρία της συζήτησης με τους εφήβους των τρόπων πρόληψης των κυριότερων νοσημάτων για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας. Είναι θέμα ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ πως θα αποφύγουμε τις περισσότερες νόσους που μαστίζουν την ανθρωπότητα και μάλιστα την απληροφόρητη νεολαία (το A.I.D.S., την Ηπατίτιδα, τα λοιπά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, το Διαβήτη, τον Καρκίνο, τα Ατυχήματα κ.ά. θανατηφόρες νόσους). Τα προγράμματα Αγωγής Υγείας είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να αυξηθούν, αλλά ΔΕΝ μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι μαθητές και ΔΕΝ μπορούν να είναι τόσο πολλά σε κάθε σχολείο (όπως η πράξη έχει δείξει) ώστε ΟΛΑ τα παραπάνω θέματα να τίθενται για προβληματισμό σε ΟΛΟΥΣ τους μαθητές. Για παράδειγμα ένα πρόγραμμα για το ΑΛΚΟΟΛ, θα έπρεπε να γίνεται σε ΟΛΑ τα σχολεία, ΚΑΘΕ χρόνο και να συμμετέχουν ΟΛΟΙ οι μαθητές. Μπορεί να γίνει; Γίνεται; Προφανώς όχι. Ίσως να γίνεται ανά 2-3 χρόνια σε μια ομάδα μαθητών. Και ένας μαθητής δεν μπορεί να συμμετέχει σε πολλά προγράμματα λόγω έλλειψης χρόνου και φόρτου εργασίας. Ενώ είναι εφικτό να αφιερωθούν αρκετές ώρες για το αλκοόλ, το A.I.D.S., τα ναρκωτικά και όλα τα παραπάνω θέματα στα πλαίσια της «Αγωγής Υγείας» ως βιωματικού μαθήματος κάθε χρόνο για όλους τους μαθητές μιας τάξης.

Ενόψει της σχεδιαζόμενης βελτίωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ας αφιερώσουμε λίγο σχολικό χρόνο ΕΝΤΟΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ για το μάθημα της ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, και στο Γυμνάσιο (προτείνω στη Β’ τάξη Γυμνασίου) και οπωσδήποτε και στην Α’ Λυκείου και των Γενικών Λυκείων και των Επαγγελματικών Λυκείων, ανεξάρτητα από την Κατεύθυνση που θα επιλέξουν οι μαθητές. ΑΞΙΖΕΙ !!! για την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών μας. Προσωπικά προσπαθώ στα πλαίσια της διδασκαλίας μου άλλων μαθημάτων να εντάσσω τα παραπάνω θέματα συζήτησης και πληροφόρησης, και πάντα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για ενημέρωση και γόνιμος προβληματισμός, αλλά ο χρόνος αυτός δεν είναι αρκετός.

Επίσης θεωρώ, ότι ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΝΙΑΙΟΥ, ΕΠΑ.Λ. ή ΕΠΑ.Σ.) ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ εκτός από το μάθημα «AΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ» και το μάθημα «ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ». Οι λόγοι της αναγκαιότητας αυτής της διδασκαλίας είναι προφανείς. Οι μαθητές κινούνται, τρέχουν, ταξιδεύουν, αθλούνται και εκτός σχολείου. Θα πρέπει να μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα πιθανό κίνδυνο για την υγεία τους και τη ζωή τους ανά πάσα στιγμή καθώς και να προσφέρουν βοήθεια σε κάθε συνάνθρωπό τους, φίλο, συγγενή, άγνωστο, που έχει ανάγκη.

Πέραν επίσης από την τεράστια ωφέλεια για την υγεία και τη στάση ζωής των μαθητών, η διδασκαλία των παραπάνω μαθημάτων στο Γυμνάσιο και στην Α’ Τάξη των Λυκείων θα βοηθήσει τους μαθητές στην εξάσκηση από νωρίς στην επιστημονική σκέψη, στη λήψη αποφάσεων, στη διαμόρφωση της στάσης τους απέναντι στις ανθρωπιστικές αξίες, στην ευαισθητοποίησή τους στην προσφορά βοήθειας και στην απόκτηση πνευματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων απαραίτητων σε κάθε σύγχρονο μορφωμένο άνθρωπο που θα τους ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή. ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΙΝΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Το σχολείο πρέπει να στοχεύει σε ανθρώπους μορφωμένους ολοκληρωμένους με αξίες και ιδανικά, και από τις σημαντικότερες και ευγενέστερες για μια πολιτισμένη κοινωνία αξίες είναι Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
_

5 σχόλια:

Unknown είπε...

ΓΑΒΡΙΛΗΣ. Το οτι υπάρχει αυτή η ανάγκη το θεωρώ δεδομένο.Μάλιστα θα έλεγα πως σε οτι αφορά τις "ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ" είναι χρήσιμο να γνωρίζουν και ΟΛΟΙ οι ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ. Ας σκεφτούμε μόνο όταν είμαστε εφημερία στην αυλή του σχολείου και οχι μόνο.

Ανώνυμος είπε...

Αγωγή υγείας διδάσκεται στα σχολεία της Β΄θμιας εκπαίδευσης στην α και β Γυμνασίου στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας. Υπάρχουν και διδάσκονται κεφάλαια "Αγωγής υγείας και πρόληψη ατυχημάτων" στην Α γυμνασίου και "Αγωγή Υγείας" και " Πρώτες βοήθειες" στην Β Γυμνασίου.

Γιώργος Στάμος είπε...

Ευχαριστώ για την επισήμανση. Έχετε εν μέρει δίκιο. Στο
http://pi-schools.sch.gr/gymnasio/
είδα τα πολύ καλά βιβλία της Οικιακής Οικονομίας. Βέβαια η έκταση των σοβαρότατων αυτών εκπαιδευτικών αντικειμένων μέσα στα βιβλία (14 σελίδες στο βιβλίο της Α και 17 σελίδες στο βιβλίο της Β) έμμεσα υποδεικνύουν την προτεινόμενη έκταση της διδασκαλίας μέσα στη σχολική χρονιά. Χαίρομαι που υπάρχουν σαν κεφάλαια στην ύλη, αλλά η μικρή, ελάχιστη, ανεπαρκέστατη έκταση, αντί να αναπληρώνει το κενό, ίσως αντίθετα δείχνει σαφέστατα αυτό που ακριβώς τονίζω στην ανάρτησή μου, δηλαδή την υποβάθμιση στο σχολείο της Αγωγής Υγείας και των Πρώτων Βοηθειών. Δύο μεγίστης σπουδαιότητας εκπαιδευτικά αντικείμενα που χρειάζεται να αποτελούν ανεξάρτητες αυτοτελείς συνεχείς δραστηριότητες σε όλη τη σχολική χρονιά σε όλους τους μαθητές.

Ανώνυμος είπε...

Το βιβλίο καλύπτει ένα μέρος του αντικειμένου, λόγω των περιορισμένων ωρών. Έχουν γίνει προσπάθειες να αυξηθούν οι ώρες τουλάχιστον στην Α Γυμνασίου που είναι 1 ώρα άλλα δυστυχώς δεν έχει γίνει κάτι, δεδομένου ότι το Υπεπθ πιστεύει πως οι μαθητές έχουν ήδη πιεστικό πρόγραμμα και δεν προσθέτει ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
Επιπλέον, οι καθηγητές οικ.οικ αναλαμβάνουν προγράμματα αγωγής υγείας με τους μαθητές, ενώ παράλληλα δίνουν επιπρόσθετο υλικό εκτός του βιβλίου.
Δυστυχώς οι περισσότεροι νομίζουν οτι οι μαθητές δεν γνωρίσουν τίποτα σε θέματα Αγωγής Υγείας και όχι μόνο. Το μάθημα (ως διεπιστημονικό) καλύπτει θέματα που αφορούν τη διατροφή, το περιβάλλον και αγωγή καταναλωτή, θέματα εξίσου σημαντικά με την Αγωγή υγείας.
Με λυπεί ιδιαίτερα που ο κόσμος έχει παραμείνει με την εντύπωση οτι η Οικιακή Οικονομία είναι τα Οικοκυρικά (κάτι που ίσχυε πριν από 20 χρόνια) και το χειρότερο είναι πως δεν ενημερώνονται και για το πως το μάθημα έχει εξελιχθεί.

Ανώνυμος είπε...

Στο πλαίσιο του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας, καλύπτονται, θεωρώ, ενδελεχώς τα κεφάλαια που αφορούν στην Αγωγή Υγείας και στις Πρώτες Βοήθειες. Το πρόβλημα, δεν εστιάζεται, κατ'εμέ, στο ότι η Αγωγή Υγείας δε συνιστά ξεχωριστό μάθημα, αλλά στο ότι η Οικιακή Οικονομία συνοδεύεται, κακώς-κάκιστα, από μία, κατάφορα, άδικη υποτιμητικολογία (το μάθημα διδάσκεται μόνο 1 ώρα την εβδομάδα στην Α' Γυμνασίου και 2 ώρες στη Β'). Αν κατανοήσουν, αυτοί που καθορίζουν τις εξελίξεις, τη σπουδαιότητα του μαθήματος, θα φροντίσουν να το συμπεριλάβουν τόσο στο Δημοτικό, όσο και στο Λύκειο ώστε οι μαθητές να ενημερώνονται επαρκώς για θέματα που άπτονται των ορθών κανόνων Διατροφής-Διαιτολογίας-Οικολογίας-Οικογενειακής & Καταναλωτικής Οικονομίας-Αγωγής Υγείας σαφώς, και Πρώτων Βοηθειών,[...] όπως γίνεται άλλωστε από τους συναδέλφους καθηγητές Οικιακής Οικονομίας στην Κύπρο! Η Οικιακή Οικονομία, είναι η μοναδική επιστήμη που συνταυτίζει τις σπουδαιότερες αρχές των συγχρονότερων επιστημών με σκοπό την προαγωγή της υγείας (σε συνολικό επίπεδο) και την καλλιέργεια του ανθρώπου.
Πέπη,
καθηγήτρια ΠΕ15 Οικιακής Οικονομίας