Αριθμός Εισακτέων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: Η Μαθηματική Απόδειξη μιας Κοινωνικής Διάκρισης

Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων δόθηκε στη δημοσιότητα στις 30-3-2010 ο πίνακας του αριθμού εισακτέων ακαδημαϊκού έτους 2010-2011 στα Πανεπιστήμια, Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κ.λπ. και κατανομής του κατά κατηγορία υποψηφίων, που έχει αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου www.ypepth.gr/exams.

Θα κάνω μια σύντομη σύνοψη που αφορά τους υποψηφίους που θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις ημερήσιων Γενικών Λυκείων και ΕΠΑ.Λ. ομ. Β που εξετάζονται σε 6 μαθήματα και τους υποψηφίους ΕΠΑ.Λ. ομ. Α που εξετάζονται σε 4 μαθήματα. Οι παραπάνω αποτελούν την πολυπληθέστερη ομάδα υποψηφίων (χωρίς τους υποψηφίους παλαιοτέρων ετών με ειδικά ποσοστά χωρίς εξετάσεις ή με εξετάσεις ειδικού τύπου σε λιγότερα μαθήματα ή άλλη εξεταστέα ύλη, επειδή τα στοιχεία αυτά δεν είναι συγκρίσιμα). Με ΑΠΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ των πινάκων μπορούμε να δούμε τα εξής:
Διατίθενται για 92882 αποφοίτους Γενικών Λυκείων και ΕΠΑ.Λ. ομάδας Β που θα δώσουν εξετάσεις 66596 θέσεις, δηλαδή ποσοστό 90% των θέσεων των Πανεπιστημίων και των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών και ποσοστό 69% των θέσεων των Τ.Ε.Ι., της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. και των Ανώτερων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης. Ανακοινώθηκε επίσης ότι οι απόφοιτοι ΕΠΑ.Λ. ομάδας Β είναι μόνο 351, θα δούμε παρακάτω γιατί ο τρόπος αυτός εισαγωγής δεν ελκύει πολλούς υποψηφίους. Επίσης διατίθενται 3047 θέσεις για στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές.
Για τους αποφοίτους των ΕΠΑ.Λ. ομάδας Α διατίθενται 7477 θέσεις για 16531 υποψηφίους και μόνο 231 θέσεις για στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές.
Τελικά έχουμε συνολικά: 74073 θέσεις Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. για 109233 υποψηφίους των παραπάνω κατηγοριών και 3278 θέσεις για στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές

ΠΡΟΣΕΞΤΕ. Για τις παραπάνω κατηγορίες υποψηφίων, έχουμε τα εξής ποσοστά:
Για μαθητές ΕΠΑ.Λ. ομάδας Α που είναι το 15,13% έχουμε διάθεση του 10,1% των θέσεων Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και του 7% των στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών.
Για μαθητές Γενικών Λυκείων και ΕΠΑ.Λ. ομάδας Β που είναι το 85,03% έχουμε διάθεση του 89,9% των θέσεων Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και του 93% των στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών.

Φαίνεται αμέσως ότι υπάρχει ευνοϊκότερη κατά 5% πριμοδότηση των θέσεων εισακτέων σε Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και κατά 8% σε στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές που αφορούν μαθητές κυρίως Γενικών Λυκείων σε σχέση με μαθητές Επαγγελματικών Λυκείων. Ίσως μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι δεν είναι πολύ μεγάλη διαφορά, αν και είναι αναιτιολογήτως χαριστική (θα δούμε γιατί) υπέρ των πρώτων.

Η σωστότερη επεξεργασία όμως επιβάλλει να δούμε και άλλα δεδομένα που είναι μη εύκολα διακριτά και χρειάζεται να αναδειχθούν.
Η Διεύθυνση Προγραμματισμού και Επιχειρησιακών Ερευνών του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Τμήμα Γ’ Επιχειρησιακών Ερευνών και Στατιστικής δημοσίευσε τα δεδομένα του σχολικού έτους 2008-2009 που αφορούν το σχολικό πληθυσμό της Δευτεροβάθμιας Δημόσιας και Ιδιωτικής Εκπαίδευσης στο σύνολο της Ελλάδος κατά φύλο και τάξη φοίτησης. (http://www.ypepth.gr/el_ec_category6641.htm και "κατεβάστε" το αρχείο http://www.ypepth.gr/docs/2008_2009_091216.zip )

Τα δεδομένα είναι περυσινά, οπότε θα εστιάσουμε στις περυσινές τάξεις Β’ Λυκείου, Β' ΕΠΑ.Λ. και Α’ ΕΠΑ.Σ. (που ακολουθούσαν την Α’ Λυκείου ή Α΄ΕΠΑ.Λ.). Οι μαθητές αυτοί είναι οι φετινοί τελειόφοιτοι Γενικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΦΟΙΤΗΣΗΣ ΤΟΥΣ θα πρέπει να μοιρασθούν οι θέσεις εισακτέων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Τα ακριβή ποσοστά για εφέτος δεν έχει δημοσιεύσει το Υπουργείο, αλλά προφανώς δεν διαφέρουν πολύ.
Οι μαθητές λοιπόν της Β’ τάξης ημερήσιων Γενικών Λυκείων (δημόσιων και ιδιωτικών) ήταν 80535 (71,1%) και οι μαθητές αντίστοιχα της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης της τάξης μετά την Α’ Λυκείου δηλαδή Β’ ΕΠΑ.Λ. και Α’ ΕΠΑ.Σ. (δημόσιων και ιδιωτικών) ήταν 32848 (28,9%).

Άρα, κατά προσέγγιση, το 71,1% των θέσεων εισακτέων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα πρέπει να είχε δοθεί εφέτος σε αποφοίτους Γενικών Λυκείων και το 28,9% σε αποφοίτους της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.

Στην πράξη όμως διατίθενται όπως αναλύσαμε παραπάνω:
89,9% των θέσεων Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και του 93% των στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών για μαθητές Γενικών Λυκείων (και ΕΠΑ.Λ. ομάδας Β που είναι ελάχιστοι) αντί του 71,1% και για τις δύο κατηγορίες που αντιστοιχεί στον πραγματικό μαθητικό πληθυσμό τους και
10,1% των θέσεων Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και του 7% των στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών για μαθητές ΕΠΑ.Λ. ομάδας Α αντί του 28,9% που αντιστοιχεί στον πραγματικό μαθητικό πληθυσμό τους.

Δηλαδή τελικά, η πριμοδότηση των μαθητών των Γενικών Λυκείων φτάνει στην πραγματικότητα στο 18,8% των θέσεων στα Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και το 21.9% για τις στρατιωτικές / αστυνομικές σχολές. Πρόκειται για πολλές χιλιάδες θέσεις εισακτέων και η αδικία είναι στ’ αλήθεια πολύ μεγάλη και αδικαιολόγητη.

Θα μου πείτε ότι οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Σ. ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ να δώσουν εξετάσεις με την ισχύουσα (άδικη) νομοθεσία και από τους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. δήλωσαν κάνοντας μηχανογραφικό δελτίο μόνο οι μισοί περίπου ότι θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Επίσης θα πει κανείς (έστω και καλοπροαίρετα). Μα αυτοί πάνε σε Τεχνικό Σχολείο, τι το θέλουν το Πανεπιστήμιο; Τι θέλουν την παραπάνω μόρφωση;

Τραγικό λάθος, αγαπητοί συνάδελφοι. Θα χρειαστεί εδώ να πλατειάσω λίγο μιλώντας για γενικότερα θέματα που άπτονται του πολιτισμού και του ανθρωπισμού. Οι εποχές όπου οι άνθρωποι δεν χρειαζόταν να μορφωθούν έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Δυστυχώς όμως, εξακολουθούν να κυριαρχούν στη σύγχρονη εποχή μας – σύγχρονη σε τεχνολογία αλλά όχι σε ιδέες- απηρχαιωμένα στερεότυπα όπως του αμόρφωτου τεχνίτη, του αναλφάβητου ακόμη μάστορα που μπορεί να κάνει μόνο χειρονακτικές εργασίες, του χαμηλού πνευματικού δυναμικού είλωτα που δέχεται μόνο διαταγές, του κατώτερου ανθρώπου – υπηρέτη της ανώτερης τάξης, του υπάκουου εργάτη ή υπαλλήλου, του σκληρά εργαζόμενου αλλά άβουλου ανθρώπου, του ανθρώπου χωρίς δυνατότητα να σκεφθεί, να μιλήσει, να αντιδράσει και να διεκδικήσει ακόμη, του άβουλου πρόβατου που ακολουθεί τον "αρχηγό". Με τους συνειρμούς ίσως φθάνουμε σιγά σιγά στο ζουμί, στους στόχους τελικά των ρατσιστικών κοινωνικών διακρίσεων που επί χιλιετίες διακρίνουν τους ανθρώπους σε κατηγορίες και διατηρούν παρά την πρόοδο του ανθρώπινου πνεύματος το νόμο του ισχυρού να διέπει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Και αυτό δυστυχώς δεν συνάδει με τον πολιτισμό. Όχι τον τεχνολογικό αλλά τον ανθρωπιστικό πολιτισμό, που σχεδόν πάντα λείπει από μια καλά οργανωμένη σύγχρονη Δυτική κοινωνία. Τον πολιτισμό που σέβεται τον άνθρωπο και την ανθρώπινη ζωή πάνω από την τεχνολογία, τον πλούτο, την καλοπέραση και τον ατομισμό.

Και ενώ σε πολλές μορφές ο ρατσισμός είναι ευδιάκριτος και στηλιτεύεται από τους προοδευτικούς ανθρώπους, όπως κατά των μεταναστών ή των ανθρώπων άλλης φυλής ή θρησκείας (βλ. π.χ. http://epalanoliosion.blogspot.com/2010/03/blog-post_31.html ), στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κρυφός, καλά εδραιωμένος, συχνά βίαιος και πιο επικίνδυνος. Βλέπουμε λοιπόν τον κοινωνικό ρατσισμό του υγιή στον άρρωστο, του άνδρα στη γυναίκα, του ενήλικου στο παιδί, του πλούσιου στο φτωχό, του δυνατού στον αδύνατο, του όμορφου στον άσχημο, του μορφωμένου στον αμόρφωτο. Κατ’ επέκταση στην εποχή μας ζούμε δυστυχώς τον κρατικό ρατσισμό, την κυριαρχία των οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρών κρατών επί των πιο αδύνατων και μικρότερων χωρίς τεχνολογική ανάπτυξη και με μεγάλο ποσοστό αναλφάβητων ή ελάχιστα μορφωμένων κατοίκων. Και αυτός ο ρατσισμός δυστυχώς σκοτώνει, μεμονωμένα ή μαζικά, φανερά ή συγκαλυμμένα, έμμεσα ή άμεσα χωρίς προσχήματα και ηθικές αναστολές στους ενόχους.

Και ενώ η τεχνολογική μόρφωση ΚΑΘΟΛΟΥ δεν εξασφαλίζει ότι ο άνθρωπος θα είναι πολιτισμένος, αντίθετα η ολοκληρωμένη γενική μόρφωση, η Γενική Παιδεία, η ανάπτυξη της πνευματικής προσωπικότητας των ανθρώπων, η απρόσκοπτη ψυχική και ηθική ανάπτυξη, η έλλειψη κατά την ευαίσθητη περίοδο της ανάπτυξης των παιδιών και εφήβων λαθεμένων προτύπων και διδαχών που επικρατούν σε μια κοινωνία ανισοτήτων και διακρίσεων, θα συμβάλουν στη διαμόρφωση από τους νέους ανθρώπους ενός ισχυρού χαρακτήρα με συνειδητή υιοθέτηση μιας εσωτερικής αυτόνομης ηθικής προσωπικών αξιών που θα τους βοηθήσει σε όλα τα στάδια της ζωής τους μετά το σχολείο να είναι ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΟΙ άνθρωποι, άξια μέλη μιας καλύτερης ανθρωπιστικής κοινωνίας όπου δεν θα έχει θέση κανενός είδους ρατσιστική διάκριση.

Κάθε ενέργεια λοιπόν ή νόμος που παρεμποδίζει τη μόρφωση σε μια μερίδα των νέων μας, είναι απαράδεκτη, οπισθοδρομική και υποσκάπτει την ανθρωπιστική πρόοδο της κοινωνίας μας.
Από τα παραπάνω, θα διαπιστώσατε –σωστά- πως υποστηρίζω ότι οι μαθητές που σήμερα φοιτούν στην Τεχνική Εκπαίδευση είναι σαφώς θύματα κοινωνικών διακρίσεων και αυτό συμβαίνει επί δεκαετίες. Αυτό ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ.

Έχω ξαναγράψει σ’ αυτό το blog και αλλού δημοσίως και έχω στείλει και στο Υπουργείο Παιδείας υπομνήματα και αναφορές ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. Η αλήθεια είναι ότι έχω κουραστεί να επαναλαμβάνω τα ίδια πράγματα επί χρόνια χωρίς αποτελέσματα, κουράζοντας τους τακτικούς (λίγους) αναγνώστες του blog μου και -σκόπιμα- τους επίσημους φορείς της Εκπαίδευσης και της Πολιτείας. Αν θέλετε μπορείτε να πληροφορηθείτε για τις σχετικές αναφορές επιλέγοντας τους παρακάτω συνδέσμους (δεν παραθέτω τους τίτλους των αναρτήσεων αλλά μόνο ένα αριθμό που παραπέμπει στα σχετικά άρθρα): 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Οι παραπάνω λοιπόν αδικίες που φέρνουν τόσα εμπόδια στην εκπαιδευτική εξέλιξη και τελικά επαγγελματική πρόοδο των μαθητών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έχουν σαφέστατο ταξικό χαρακτήρα και έμμεσα και άμεσα εξυπηρετούν κοινωνικές διακρίσεις απαράδεκτες για την εποχή μας, για τη σύγχρονη Ελλάδα. Και πιο συγκεκριμένα, η συζητούμενη σ’ αυτό το άρθρο διαχρονική πριμοδότηση των μαθητών των Γενικών Λυκείων με χιλιάδες θέσεις στα Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. που με βάση τα ποσοστά φοίτησης θα έπρεπε να διατίθενται για τους μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, ΕΙΝΑΙ μια σαφής και άδικη κοινωνική διάκριση.

Και μάλιστα, εδώ στα Άνω Λιόσια όπου υπηρετώ, τα προβλήματα κοινωνικών αδικιών είναι πολύ εντονότερα και εμφανέστερα. Οι μαθητές μας που φοιτούν στα ΕΠΑ.Λ. και στις ΕΠΑ.Σ., όπως έχω επανειλημμένως τονίσει στο παρελθόν, είναι συνήθως παιδιά φτωχών οικογενειών, είναι παιδιά που έχουν βιώσει οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα, είναι παιδιά που αναγκάζονται να δουλέψουν από μικρή ηλικία για να βοηθήσουν την οικογένειά τους, είναι παιδιά που ζουν σε σπίτια κατεστραμμένα από σεισμούς ή σε λυόμενα ή σε containers, παιδιά που μπορεί να έχουν προβλήματα υγείας τα ίδια ή μέλη της οικογένειάς τους, παιδιά που αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν γρηγορότερα από άλλα παιδιά χωρίς να χαρούν την ξενοιασιά και το παιχνίδι που εδικαιούντο και που δεν στηρίχτηκαν όσο έπρεπε από την τοπική κοινωνία όπου μεγάλωσαν. Είναι λοιπόν τα παιδιά που αξίζουν το σεβασμό, την αγάπη και την υποστήριξή μας.

Αλλά φυσικά θα γνωρίζετε και την πραγματικότητα, ότι δυστυχώς οι μαθητές αυτοί πολλές φορές υποτιμούνται από την κοινωνία μας, συχνά ακόμη και από το άμεσο οικογενειακό τους περιβάλλον και χαρακτηρίζονται αδίκως ως μαθητές αδιάφοροι, αμελείς, με φτωχές δυνατότητες με αφορμή τη βαθμολογία που είχαν λάβει στο Γυμνάσιο, που όμως είναι πολύ σαθρό κριτήριο για τη δυσμενή κρίση ενός εφήβου σε τόσο μικρή ηλικία, που ακόμη δεν του δόθηκαν οι ευκαιρίες και τα κίνητρα να αναδείξει τις ικανότητές του με βάση και τα ενδιαφέροντά του. Όταν λοιπόν οι μαθητές αυτοί επιλέγουν την Τεχνική Εκπαίδευση, αναγκάζονται να ανέβουν ένα Γολγοθά από προβλήματα, προκαταλήψεις και στερεότυπα, εκπαιδευτικές διακρίσεις και ανισότητες όπως περιγράφηκε παραπάνω σ’ αυτό και τα παλαιότερα άρθρα. Επιπλέον, όταν ολοκληρώσουν τη φοίτηση δυσκολεύονται στην αναζήτηση ενός καλύτερου επαγγελματικού μέλλοντος με την παρεμπόδιση της συμμετοχής τους με ίσους όρους (αναλογικά) με τους μαθητές των Γενικών Λυκείων στις διαδικασίες εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Ευτυχώς, η διαδικασία για την αλλαγή παλαιών νοοτροπιών και εξάλειψη των κοινωνικών διακρίσεων μεταξύ των μαθητών έχει κάτω από την πίεση της κοινωνίας επιτέλους αποφασισθεί. Έχει, για παράδειγμα, εμπράκτως αναγνωρισθεί από το Υπουργείο, με τις εξαγγελίες του για Ενιαίο Τεχνολογικό Λύκειο και κατάργηση των ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ., ότι ΑΔΙΚΩΣ αυτά τα παιδιά που πήγαν στις ΕΠΑ.Σ. στερούνται τη Γενική Παιδεία που δικαιούνται και φυσικά τη δυνατότητα πρόσβασής τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Έχουμε συχνά στηλιτεύσει την κατάφωρη αυτή αδικία των μαθητών μας και επιτέλους η αδικία θα διορθωθεί. Οι θέσεις λοιπόν εισακτέων που αντιστοιχούν στο ποσοστό φοίτησής των μαθητών των ΕΠΑ.Σ. ΑΝΗΚΟΥΝ σε μαθητές της Τεχνολογικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και πρέπει να τους διατεθούν με πανελλαδικές εξετάσεις. Ελπίζω παράλληλα να διορθωθεί στο σύνολό της η άδικη κατανομή θέσεων εισακτέων σε βάρος των μαθητών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης συνολικά. Θα επανέλθω όσο συχνά χρειάζεται στο μέλλον για το ουσιώδες αυτό ζήτημα.

Πέραν όμως του αριθμού εισακτέων, ας δούμε και άλλες εκφάνσεις των αδικιών που υφίστανται οι μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε σχέση με τη διαδικασία εισαγωγής τους στα Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι.

Εδώ και πολλά χρόνια, οι μαθητές ΕΠΑ.Λ. (και παλιότερα των Τ.Ε.Ε.) βιώνουν ένα άδικο – κατά τη γνώμη μου – εξεταστικό σύστημα με την υποχρέωση να κάνουν μηχανογραφικό ΜΟΝΟ όσοι θα δώσουν ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ εξετάσεις στα 4 πανελλαδικά μαθήματα. Λίγο μετά την έναρξη του Β’ τετραμήνου της σχολικής χρονιάς, ζητείται από τους μαθητές μας να δηλώσουν αν θα συμμετάσχουν ή όχι σε πανελλαδικές εξετάσεις. Όσοι επιλέξουν να συμμετάσχουν, κάνουν μηχανογραφικό ενώ οι λοιποί ΑΠΟΚΛΕΙΟΝΤΑΙ πρόωρα.
Όσοι μαθητές μας συμμετάσχουν, εξετάζονται π.χ. στα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ για πανελλαδικές εξετάσεις και στα ΙΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 2η φορά για ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ εξετάσεις. Το ίδιο για τα ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ και τα άλλα ΔΥΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ. Όλα τα δίνουν δύο φορές (με άλλα θέματα), δηλαδή υφίστανται 8 εξεταστικές για 4 μαθήματα. Είναι προφανώς παράλογο και ψυχοφθόρο.
Ενώ οι μαθητές Γενικών Λυκείων δίνουν ΟΛΟΙ πανελλαδικές εξετάσεις και εξετάζονται μία φορά στο κάθε μάθημα, και ο βαθμός μετράει και για το Απολυτήριο και για το βαθμό πρόσβασης στα Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. Καταβάλουν λοιπόν συνειδητά μεγάλη προσπάθεια για τα πανελλαδικά μαθήματα, αφού μετράει ο βαθμός και στο Απολυτήριό τους. Έχουν ένα ΙΣΧΥΡΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ.

Στα Επαγγελματικά Λύκεια, όμως, υπάρχει η μεγάλη παγίδα για τους μαθητές. Έχοντας υπόψη τους τις ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ που τους διατίθενται γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο να περάσουν στις σχολές που θέλουν και θεωρούν ότι είναι ευκολότερο να ΜΗΝ δώσουν πανελλαδικές και να πάρουν το Απολυτήριο με ενδοσχολικές μόνο εξετάσεις, αφού τους δίνεται αυτή η δυνατότητα. Έτσι πολλοί (οι μισοί σχεδόν) μαθητές δεν κάνουν μηχανογραφικό, παραιτούνται από τη μέγιστη προσπάθεια που μπορούν να καταβάλουν στην τελευταία χρονιά και την ψυχοφθόρα διαδικασία των διπλών εξετάσεων, και παίρνουν απλώς το Απολυτήριο. Χάνουν έτσι την ευκαιρία – ενώ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ – να κερδίσουν την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και οι θέσεις που δικαιωματικά τους ανήκουν διατίθενται στους συμμαθητές τους των Γενικών Λυκείων που θα εισέλθουν με πολύ χαμηλή βαθμολογία. Αν οι ενδοσχολικές εξετάσεις ταυτίζονταν με τις πανελλαδικές για τα 4 μαθήματα και υπήρχαν φυσικά περισσότερες θέσεις εισακτέων, θα υπήρχε σίγουρα πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον των μαθητών και θα ωφελούντο και οι ίδιοι πολλαπλώς και το επίπεδο των τάξεων θα ανέβαινε σταδιακά λόγω της συμμετοχής των μαθητών. Και φυσικά θα έδιναν πρακτικά ΟΛΟΙ πανελλαδικές εξετάσεις με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Αν μετά δεν ενδιαφέρονταν, απλώς δεν θα έκαναν μηχανογραφικό, όπως οι μαθητές των Γενικών Λυκείων.

Πρέπει να ξέρετε, και ελπίζω να το καταλαβαίνετε, ότι αν υπήρχε αντίστοιχη νομοθεσία για το Γενικό Λύκειο, διπλές εξετάσεις στα ίδια μαθήματα, και εκεί πολλοί μαθητές θα ξεγελιούνταν και δεν θα δήλωναν και δεν θα έδιναν πανελλαδικές εξετάσεις. ΕΥΤΥΧΩΣ δεν συμβαίνει. Στην εφηβεία, δεν είναι παράξενο, οι μαθητές δεν μπορούν συχνά να δουν μακροπρόθεσμα και έτσι αν δεν έχουν κατάλληλη υποστήριξη και βοήθεια δεν παίρνουν πάντα τη σωστή απόφαση. Και μάλιστα, δεν υπάρχει η εφαρμογή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού στη Β’ Λυκείου ώστε να τους βοηθάει να κατανοούν την ανάγκη να προσπαθήσουν πολύ για το μέλλον τους σ’ αυτή τη δύσκολη φάση της ζωής τους και να τους εξηγεί τα συστήματα εισαγωγής με 4 ή 6 μαθήματα και τη χρησιμότητα περαιτέρω σπουδών στα Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. για τη ζωή τους. Τα έχουν ακούσει στην Α’ Λυκείου αλλά σίγουρα χρειάζεται υπενθύμιση, συνεχής συζήτηση και προβληματισμός για τη λήψη σωστών αποφάσεων.

Δεν είναι όμως μόνο το θέμα της συμμετοχής τους ή μη στις πανελλαδικές εξετάσεις στο οποίο οι μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης αδικούνται καταφανώς και ο μειωμένος αριθμός θέσεων εισακτέων που μειώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους. Είδαμε ότι δεν ευνοούνται οι μαθητές αυτοί –παρά τη βελτιωμένη νομοθεσία- να διεκδικήσουν θέσεις στα Α.Ε.Ι. Διαπιστώνουμε το φαινόμενο, ελάχιστοι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. (351 σε όλη την Ελλάδα) να δηλώνουν ότι θα εξετασθούν με την ομάδα Β και το κυριότερο, πολλοί να ΜΗΝ αποφασίζουν να συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις. Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να επιλέξουν μεταξύ του συστήματος των 4 (για Τ.Ε.Ι.) ή 6 (για Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι.) μαθημάτων πρόσβασης στην Τριτοβάθμια για πολλούς λόγους. Κατά την προσωπική μου άποψη, αξίζει να προσπαθούν οι μαθητές να πετύχουν την εισαγωγή στα Α.Ε.Ι. με την ομάδα Β των ΕΠΑ.Λ.

Προσωπικά, θα έβλεπα θετικά την υιοθέτηση ενιαίου τρόπου αξιολόγησης των μαθητών για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, οδηγούμενος από τη βαθιά πεποίθησή μου, ότι οι μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έχουν το ΙΔΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ με τους μαθητές των Γενικών Λυκείων και το σύστημα δεν ευνοεί την ανάδειξή τους και την εξέλιξή τους ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ. Αν αυτές εξαλειφθούν, ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΘΑΥΜΑΤΑ από αυτούς τους μαθητές μας.

Γιατί δεν επιλέγουν λοιπόν οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. την ομάδα Β; Σίγουρα οι έφηβοι (όπως και οι περισσότεροι ενήλικοι) έχουν ισχυρή τάση να διαλέγουν την ευκολότερη εκπαιδευτική πορεία και γι αυτό συνήθως οι μαθητές ΕΠΑ.Λ. επιλέγουν σαν εκ πρώτης όψεως ευκολότερο να δώσουν (όσοι συμμετάσχουν στις πανελλαδικές) με την ομάδα Α, δηλαδή 4 πανελλαδικά μαθήματα αντί με την ομάδα Β, δηλαδή 6 μαθήματα. Έτσι δυστυχώς αποκλείουν τη δυνατότητα να περάσουν στα Α.Ε.Ι. – που συχνά θα μπορούσαν να καταφέρουν – και συμβιβάζονται θέτοντας χαμηλότερους στόχους. Επαληθεύεται έτσι η ΑΥΤΟΕΚΠΛΗΡΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ, ας μην την ξεχνάμε, που τους ακολουθεί από την Α’ ΕΠΑ.Λ. όταν επέλεξαν την Τεχνική Εκπαίδευση οι πιο αδύναμοι μαθητές με παραίνεση των γονιών τους συχνά, αν και η χαμηλή επίδοση στα μαθήματα δεν ήταν λόγω πνευματικής αδυναμίας αλλά έλλειψης παροχής κινήτρων και υποστήριξης από το κοινωνικό τους περιβάλλον.

Η δυνατότητα για 4 μαθήματα όμως δεν θεωρώ προσωπικά ότι είναι ευεργέτημα, πόσο μάλλον όταν το υπάρχον σύστημα ουσιαστικά όπως αναλύθηκε αποκλείει την πρόσβαση σε χιλιάδες μαθητές έμμεσα ή άμεσα.
ΠΡΩΤΟΝ και κυριότερο ΑΠΟΚΛΕΙΕΙ την πρόσβαση στα Α.Ε.Ι.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ οι βάσεις εισαγωγής δείχνουν ότι μερικές φορές είναι ευκολότερο να περάσει σε μία σχολή ένας μαθητής Γενικού Λυκείου ή ΕΠΑ.Λ. ομ. Β από ένα μαθητή ΕΠΑ.Λ. ομ. Α γιατί απαιτείται πολύ μικρότερος μέσος όρος βαθμολογίας στα πανελλαδικά μαθήματα (έστω στα 6) αντί τον απαιτούμενο (στα 4) από το μαθητή ΕΠΑ.Λ.

Θα φέρω 2 παραδείγματα. Για τη σχολή ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ (Σ.Μ.Υ) – ΟΠΛΑ, ο απόφοιτος ΕΠΑ.Λ. χρειάστηκε πέρυσι 1704 μόρια (περίπου 17 μέσο όρο στα 4 μαθήματα) ενώ ο απόφοιτος Γενικών Λυκείων μόνο 9100 μόρια (μέσες βαθμολογίες γύρω στη βάση του 10). Επίσης για τη σχολή ΟΧΗΜΑΤΩΝ TEI ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ο απόφοιτος ΕΠΑ.Λ. χρειάστηκε πέρυσι 1522 μόρια (περίπου 15 μέσο όρο στα 4 μαθήματα) ενώ ο απόφοιτος Γενικών Λυκείων μόνο 10208 μόρια (μέσες βαθμολογίες επίσης γύρω στη βάση του 10). Συνήθως οι διαφορές είναι μικρότερες, και υπάρχει και η αντίστροφη περίπτωση να είναι ευκολότερη η πρόσβαση μέσω ΕΠΑ.Λ. ομ. Α σε άλλες σχολές.
Προσέξτε όμως. Στη διεύθυνση http://users.sch.gr/gestamos/sep_stamos.htm δείτε στο τέλος της σελίδας τις παρατηρήσεις και «κατεβάστε» το αρχείο http://users.sch.gr/gestamos/Downloads/mathimata/sep/2009_baseis_4lessons_vs_6lessonsl_domi_mixanografikou.xls .
Μπορείτε να διαπιστώσετε ότι για 63 σχολές η εισαγωγή είναι πιο εύκολη με το σύστημα των 6 μαθημάτων (Γενικό Λύκειο και ΕΠΑ.Λ. ομ. Β) γιατί χρειάζεται οι μαθητές να γράψουν στα 6 μαθήματα κατά μέσο όρο 1,5 μονάδα λιγότερο από το μέσο όρο που χρειάζεται να γράψουν οι μαθητές ΕΠΑ.Λ. ομ. Α στα 4 μαθήματα. Ενώ για 24 σχολές η εισαγωγή είναι ευκολότερη με το σύστημα 4 μαθημάτων. Βέβαια μπαίνουν και άλλα ζητήματα, όπως η αναντιστοιχία της διδακτέας ύλης με τα δύο συστήματα εισαγωγής και η αδυναμία πρόβλεψης των διαφορών πριν την επιλογή δεδομένου ότι οι διαφορές αυτές δεν είναι σταθερές ή προβλέψιμες. Ούτε οι καθηγητές μπορούν να τις προβλέψουν για να ενημερώσουν με ασφάλεια τους μαθητές τους, πόσο μάλλον οι ίδιοι οι μαθητές.
Τελικά λοιπόν ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΟΒΑΡΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ μεταξύ των δύο τρόπων εισαγωγής και οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. επιλέγουν διαισθητικά σαν πιο εύκολη μέθοδο, αυτή που προϋποθέτει εξετάσεις σε λιγότερα μαθήματα.

Επίσης ένα πρόβλημα που εντόπισα και αποτελεί σημαντικό παράγοντα δυσκολίας των μαθητών των ΕΠΑ.Λ. Β’ ομάδας αφορά τη Βιολογία. Οι μαθητές των ΓΕ.Λ. διδάσκονται Βιολογία και στη Β’ Λυκείου, άρα έχουν μεγάλο γνωστικό πλεονέκτημα έναντι των μαθητών ΕΠΑ.Λ. που τη διδάσκονται μόνο στην Γ’ τάξη. Και η Βιολογία είναι ένα από τα βασικά μαθήματα που επιλέγουν οι περισσότεροι μαθητές όλων των κατευθύνσεων για όλα τα επιστημονικά πεδία.

Ας γυρίσουμε στον μειωμένο αριθμό των εισακτέων που διατίθενται στους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. και μηδενικό βέβαια σε μαθητές των ΕΠΑ.Σ. Δεν κατανοώ, γιατί θα πρέπει να διατίθενται περισσότερες θέσεις π.χ. Νοσηλευτικής στους αποφοίτους Γενικών Λυκείων έναντι των μαθητών του Τομέα Υγείας Πρόνοιας των ΕΠΑ.Λ. Οι μαθητές αυτοί διδάσκονται σχετικά μαθήματα (Ανατομία, Νοσηλευτική, Παθολογία, Μαιευτική κ.ά.) και έχουν συνειδητά επιλέξει τον Τομέα Υγείας Πρόνοιας για να σταδιοδρομήσουν επαγγελματικά, ενώ για τους απόφοιτους Γενικών Λυκείων αποτελεί ίσως την 180η τους επιλογή !!! με το απαράδεκτο σύστημα που τους ωθεί να δηλώνουν εκατοντάδες σχολές άσχετες με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους και τελικά η «επιτυχία» τους σε μια σχολή να αποτελεί στην πραγματικότητα μια προσωπική και επαγγελματική αποτυχία. Αντίστοιχα, στους μαθητές των ΕΠΑ.Σ. π.χ. της ειδικότητας Βοηθών Φυσιοθεραπευτών, Οδοντοτεχνιτών ή Φαρμακείων ή Ακτινολογικού Εργαστηρίου ΔΕΝ διατίθενται ΚΑΘΟΛΟΥ θέσεις στις αντίστοιχες σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αντίστοιχες αδικίες και διακρίσεις φυσικά υφίστανται και για τους μαθητές άλλων Τομέων και Ειδικοτήτων των ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ. Χρήσιμο θα είναι να το επιβεβαιώσουν και αναδείξουν συνάδελφοι άλλων ειδικοτήτων.

Με το σημερινό σύστημα λοιπόν εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αδικούνται πολλαπλώς και οι μαθητές μας των ΕΠΑ.Λ. και των ΕΠΑ.Σ. όπως φάνηκε από τα παραπάνω και οι θέσεις που τους αναλογούν σε Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. και στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές διατίθενται από την Πολιτεία σε μαθητές Γενικών Λυκείων. Τους διατίθενται μάλιστα χωρίς να τους ενδιαφέρουν θέσεις που για τους μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης αποτελούν τις πρώτες επιλογές, ενώ οι μαθητές των ΓΕ.Λ. τις δηλώνουν αδιάφορα στις τελευταίες θέσεις προτίμησής τους. Όταν μάλιστα τις καταλαμβάνουν κινδυνεύουν από προσωπική και επαγγελματική αποτυχία και απογοήτευση όπως έχω αναλύσει στην ανάρτησή μου «Συμπλήρωση Μηχανογραφικού Δελτίου: Μια σημαντική και δύσκολη διαδικασία. Προβλήματα του συστήματος πρόσβασης σε Α.Ε.Ι./Τ.Ε.Ι. και ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ»

Όλα τα παραπάνω δεν τα έγραψα προφανώς για να αλλάξει κάτι σήμερα, δεν το ελπίζω, είναι πρακτικά αδύνατον. Κυρίως γράφω για να δώσω κάποιες ιδέες και προτάσεις για το νέο σχολείο που έχει εξαγγελθεί, το νέο Τεχνολογικό Λύκειο. Τα σχέδια ανάπτυξής του είναι στη σωστή κατεύθυνση, σε σχέση με παλιότερες μεταρρυθμίσεις, και ελπίζω να γίνει γρήγορα πραγματικότητα για το καλό των μαθητών μας. Πρέπει όλοι να συμβάλουμε ενεργά με την εμπειρία μας και την κατάθεση των απόψεών μας στις διαδικασίες της Εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ώστε να αποτρέψουμε παραλείψεις και λάθη που πάντα ελλοχεύουν, ώστε να δημιουργηθεί ένα νέο σχολείο καλύτερο από το σημερινό όπου ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΕΞΑΛΕΙΦΘΕΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΔΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ.
_